həmişə ehtimallarla problemim olub. amk kəsiləcəm dediyim imtahandan ən yüksək qiymətimi alıram. bir qıza mesaj yazıram və olası ehtimalları hesablayıram. fikirləşirəm ki, söhbət müsbət alına bilər ya qısa danışıqdan sonra qıracaq ya da bu gün cavab gəlmiyəcək. öz-özümə deyirəm ki, başqa nə ola bilər axı. amma ağlıma da gəlməyən bir variant olur. bu biraz ucuz nümunə oldu amma belə şeylər çox başıma gəlir. əvvəllər fikirləşirdim ki, yaradan varlığını, üstünlüyünü hiss elətdirmək istəyir. sanki deyir: "nə qədər fikirləşirsən fikirləş, mən sənin ağlına gəlməyən bir variant tapacam." amma indi bir yaradıcıya inanmıram deyə içimdə qalıb. məsələyə izah gətirə bilmirəm. türklər demiş doğaüstü heç bir qüvvəyə inanmadığım üçün hər şeyi bu ehtimal söhbətinin üstünə atıram. kvant mexanikasına inansaq bütün ehtimalların eyni zamanlı baş verdiyini qəbul eləmiş olarıq. yəni sizdən arxada bir fincan çay olduğunu düşünün. burnunuzun hiss eləmədiyini və qulaqlarınızın qaşığın səsini eşitmədiyini nəzərə alaq. bu halda fincan eyni vaxtda sonsuz sayda müxtəlif yerdə mövcuddur. amma üzünüzü çevirib baxanda o ancaq bir yerdə olacaq. bizim makro dünyamız üçün belə bir şey çox fantastik olardı. amma elektronla cüt yarıq təcrübəsində açıq aydın belə bir şey mövcud olduğu görünür. elektron cüt yarıqlara doğru atılanda özünü dalğa kimi aparır. riyazi ehtimal hesablamalarına görə elektron həm bir deşikdən həm də o biri deşikdən keçir, hər ikisindən də keçir ya da heç birindən keçmir. amma yarıqların yanına müşahidə üçün bir cihaz qoyanda elektron özünü bir cisim kimi aparır və bu ehtimallardan yalnız biri baş verir. ya da ehtimallar ard-arda baş verir. birinci halda isə onlar eyni zamanlı baş verirdi. buna baxın:
(youtube: 
)
)nəzərə alsaq ki, bütün ehtimallar doğurdan da eyni zamanda baş verir onda doğurdan da sonsuz sayda paralel dünyalar mövcud olmalıdır. bütün ehtimallar, usta. sadəcə yumurtanı mayalayan spermləri düşünün. paralel bir dünyada onu başqa sperm mayalayacaqdı və mən doğulmayacaqdım. başqa bir paralel dünyada yer kürəsi günəş sisteminin sonuncu planetidir. başqa birində özünü kopyalaya bilən molekul hələ əmələ gəlməyib. ya da başqa birində mən indi valideynlərimin yanında olacaqdım. həm də məntiqlə baxanda bu paralel dünyaların sayı getdikcə artmalıdır. bütün bunlar eyni zamanlı baş verir və biz bu ehtimallardan yalnız birini yaşayırıq çünki müşahidə eliyirik. bütün bu ehtimalları yeni bir ölçü * dimension olaraq görmək mümkündümü? yəni albert einsteinın 4d fəza-zaman modelinə 5. ölçü kimi ehtimalları əlavə eləmək və yeni 5d fəza təsəvvürü yaratmaq. belə olduqda ehtimallar arasında səyahət eləmək mümkün olardı və bunun üçün sadəcə düzgün enerji sərf eləmək lazım olardı. necəki cismi yuxarı qaldırmaq üçün mexaniki enerji sərf eliyirik onu başqa bir ehtimalın yaşandığı paralel dünyaya keçirmək üçün də uyğun enerji sərf eləməli idik. belə olsaydı bəlkə düzgün ehtimalı tutdura bilməməyimə bir izah tapardım. ağlımda bir şeyi təsəvvür eləmək o ehtimalı artıq yaşamaq kimi bir şey olardı və müşahidəm üçün başqa ehtimal "təqdim olunardı". ya da düşünülməmiş əvvəlcədən təxmin edilməmiş ehtimal bəlkə də enerjik cəhətdən daha sərfəlidi. təbiətimiz axı həmişə daha az enerjili şeylərə can atır. məsələn su hündür yerdən aşağı axır, potensial enerjisinin ən az olduğu yerə getmək istiyir. ya da müxtəlif ehtimalların yaşandığı paralel dünyalar modeli həyatın başlanğıcına da bir izah ola bilərdi. sonsuz paralel dünyalar, sonsuz ehtimallar içərisindən birində özünü kopyalaya bilən molekul yarandı artıq və həyat bu paralel dünyada doğuldu deyə bilərik. əks halda elementlər arasında inanılmaz dərəcədə çox kombinasiyalar var onların birinin özünü kopyalaya bilməsi çox az ehtimaldı. başa düşürəm təbiətin bunun üçün kifayət qədər vaxtı vardı həm də kainat ehtimal oyunları üçün kifayət qədər genişdi. amma paralel dünyalar işi biraz "rahatlaşdıra" bilərdi.